Kruisbes spat van frisheid

Bekijk een grotere versie van deze afbeelding

Puck Kerhoven heeft in 2009 een juichend verhaal over de kruisbes geschreven in het Noord Hollands Dagblad. Verder heeft ze ook het Grote Kliekjesboek geschreven. Ze noemt de bes spatfris en fris als een bergbeekje en zo is het ook. Als er meer en vaker zo enthousiast over de kruisbes geschreven zou worden, dan stonden nu bij iedere groenteboer en supermarkt bakken vol kruisbessen. Ik ben kortom blij dat ik van Puck haar artikel met jullie mag delen!

Een artikel van Puck Kerkhoven:

Ik zou alleen daarvoor al naar Limburg rijden: kruisbessenvlaai. De lekkerste onder de vlaaien, wat mij betreft. De bessen zo fris als een spetterend bergbeekje, onder een dekentje van zachtzoet eiwitschuim. Het ultieme zomergebak, een betere beloning is niet denkbaar na een flinke fiets- of wandeltocht door het Zuid Limburgse heuvelland.

Gelukkig hoef je niet helemaal naar Limburg voor die heerlijke vlaaien. In het seizoen, en dat is nú, hebben ook de landelijk opererende vlaaienbakkers de kruisbessenvlaai in hun assortiment.
Ook Zeeland heeft een reputatie, als het om kruisbessen gaat. Beiers worden ze hier genoemd, of stekbeiers omdat de struik zó akelig steekt, dat je eigenlijk handschoenen moet dragen bij het plukken. In België heten ze trouwens stekelbessen en in Duitsland stachelbeeren. Beiers met eiers is een heerlijk zomers Zeeuws streekgerecht dat als dessert wordt gegeten.
Kruisbessen worden tot moes gekookt, gezeefd en gemengd met schuimig geklopte eieren, suiker en kaneel. (4 eieren en een ons suiker op een pond kruisbessen). Uit deze contreien komt ook een onweerstaanbaar recept van gegrilde makreel met kruisbessenmoes. Een spannend contrast; dat vettige van de vis met dat frisse van de bessenmoes.

Wie een kruisbessenstruik (Ribes uva-crispa) in de tuin heeft boft, want er komen heel wat bessen vanaf. Als de kraaien ze tenminste niet hebben opgevreten. Maar je kunt die mooie vruchtjes de hele maand juli en augustus ook bij de groenteman krijgen. Nou krijgen? Een klein doosje kost ruim 2 euro, en wat zit erin? Misschien 150 gram. Het is zo weg, in ieder geval.
Voordat je zo’n kruisbes in je mond stopt, bekijk hem eens goed. Hij is prachtig dooraderd onder zijn doorzichtige behaarde huidje. Alsof hij met een fijn penseeltje is beschilderd door een overijverige botanische tekenaar. Een uitgerekte bol, met een zwart puntje aan de onderkant, als een chinees lampionnetje. Je hebt frisse geelgroene soorten en die naar paarsroze of lichtrood neigen. Voor een bes is hij groot, zeker 2 cm. Bijt het puntje eraf, druk de geleiachtige inhoud uit de schil in je mond. Hij heeft nog een bijnaam; klapbes, omdat hij uit elkaar klapt als je erin knijpt. Het sappige vruchtvlees is in de kern licht zoet maar naar de schil toe rins zuur. Samen geeft dat een spatfrisse combinatie. Veel sprankelender dan bijvoorbeeld een witte druif. Als je smaken wilt vergelijken, dan kom je eerder uit bij rabarber dan bij andere bessen. Zeker als je er moes van kookt.
Kruisbessen zijn rijk aan vitamine C, calcium en ijzer. Bovendien ze bevatten veel pectine, waardoor ze zich uitstekend lenen om jam of gelei van te maken. Tip van mijn groenteman: doe er wat verse munt doorheen. Heerlijk fris.
Al die variaties in uiterlijk danken we aan de Engelse tuinfanaten die er al eeuwen een sport van maken om de grootste en de meest bijzondere bessen te kweken. Er worden zomers zelfs gooseberry (Engels voor kruisbes) shows en – wedstrijden gehouden.

Puck, bedankt voor dit mooie artikel. Meer weten over Puck? Kijk eens op de site van Puck Kerkhoven.

Over deze site

Kruisbes.nl is een site van Okke Amerongen. Lees op over Kruisbes.nl alles over het doel van deze site.